Παρασκευή 17 Δεκεμβρίου 2021

Η απόλυτη φτώχεια


του Απόστολου Πουτουλούδη
Με τρύπια παπούτσια περπατήσαμε, Mπαλωμένα παντελόνια και πουκάμισα φορέσαμε, όμως απόλυτη φτώχεια δεν γνωρίσαμε. Με τα λιγοστά και τα απαραίτητα προχωρήσαμε, αγαπήσαμε, δημιουργήσαμε. Οι ευκαιρίες όμως δεν είναι ίδιες για όλους τους ανθρώπους. Άλλοι θέλουν και δεν μπορούν , δεν τους δίνεται η δυνατότητα και άλλοι που την έχουν ή τους δίνονται όλα απλόχερα, αδιαφορούν
Συχνά μιλάμε μεταξύ φίλων για τις συνθήκες φτώχειας, αν θα μπορούσε να εξαλειφθεί, αν υπάρχει η πολιτική βούληση, αν οι συνθήκες θα μπορούσαν να βελτιωθούν, αν έχουν βελτιωθεί.
Η συζήτηση συνήθως ξεκινάει όταν ακούμε για τα εκατ. που κερδίζουν οι γνωστοί-άγνωστοι της showbiz ή για τα υπέρογκα ποσά που ξοδεύονται σε διάφορες αγορές, όπως σε κινητά, εφαρμογές, υπερπολυτελή σπίτια, αυτοκίνητα, διασκέδαση, κ.ά. Για τον μέσο άνθρωπο, τα τεράστια ποσά που κερδίζουν κάποιοι χωρίς ιδιαίτερο κόπο, ενώ άλλοι υποφέρουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας είναι σίγουρα προκλητικό.
Τι εννοούμε όμως όταν λέμε συνθήκες ακραίας φτώχειας? Η Παγκόσμια Τράπεζα ορίζει πως όσοι ζουν με εισόδημα χαμηλότερο του 1,90 δολάρια την ημέρα ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Ίσως μας φαίνεται αστείο το ποσό, όμως, είναι πάρα πολλοί οι άνθρωποι που ζουν σε διάφορα μέρη της υφηλίου με αυτά τα χρήματα. Μόνο στην Αιθιοποία 30 εκατομμύρια άνθρωποι ζουν με λιγότερα από 1,90 δολλάρια την ημέρα.
Υπολογίζεται πως μόνο φέτος,150 εκ., εκ των οποίων το ήμισυ είναι παιδιά έχουν βρεθεί σε κατάσταση ακραίας φτώχειας και εξαιτίας της πανδημίας που έχει επιδεινώσει τις συνθήκες διαβίωσης. 33 εκατ. παιδιά έχουν σταματήσει την εκπαίδευση λόγω της πανδημίας. Ο υποσιτισμός και η μη πρόσβαση σε θεραπείες είναι από τους κυριότερους λόγος της παιδικής θνησιμότητας, κυρίως σε χώρες της Αφρικής.
Αν και το μυαλό μας πάει σε μη αναπτυγμένες χώρες, συχνά ακούμε για συνθήκες φτώχειας και κοινωνικό αποκλεισμό και σε Ευρωπαϊκές Χώρες . Υπολογίζεται πως στην Ελβετία το 7,5% του πλυθυσμού ζει σε συνθήκες φτώχειας. Για παράδειγμα, μια οικογένεια με δυο παιδιά στην Ελβετία θεωρείται φτωχή αν έχει εισόδημα κάτω από 3.981 φράγκα. Στη Γερμανία το ποσοστό αγγίζει περίπου το 17% στο σύνολο του πληθυσμού και λέμε πως ένας άνθρωπος ζει σε συνθήκες φτώχειας όταν έχει εισόδημα κάτω από τα 1074 ευρώ και δυσκολεύεται να καλύψει βασικές ανάγκες, ενώ αντίστοιχα στην Ελλάδα όταν ζεi με λιγότερα από 475 ευρώ και αφορά περίπου το 1/5 του πληθυσμού . Άρα η φτώχεια είναι σχετική και δεν ορίζεται με απόλυτους αριθμούς, καθώς έχει σχέση με συνθήκες που επικρατούν στον γενικό πληθυσμό. Στην χώρα μας έχει φτωχοποιηθεί μια ολόκληρη γενιά λόγω των πολιτικών που μας έχουν αφήσει ένα δυσβάσταχτο και μη βιώσιμο χρέος.Και μετά αναρωτιόμαστε γιατί τα παιδιά που έχουν φύγει από την πατρίδα έχουν ρίξει μαύρη πέτρα πίσω τους..
Αν και οι συνθήκες δεν είναι ιδανικές για όσους ζουν σε συνθήκες φτώχειας σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να συγκριθεί με την ακραία φτώχεια των ανθρώπων στην υποσαχάρια Αφρική και Νότια Ασία.
Σημερα υπολογίζεται πως περίπου ο συνολικός αριθμός που ζουν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας είναι περίπου 760 εκατ. , ενώ 2 δισ. άνθρωποι δεν έχουν πρόσβαση σε καθαρό πόσιμο νερό και 4,2 δισ. δεν έχουν ασφαλή υγιεινή. Αν αναλογιστούμε πως οι άνθρωποι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας πριν 10 χρόνια ήταν 1.4 δις , λέμε στατιστικά πως τα έχουμε πάει καλύτερα. Στατιστικά πάντα βελτιωνόταν οι δείκτες, υπάρχει πρόοδος, όμως δεν φτάνει!
Να μην ξεχνάμε πως η πληθυσμιακή αύξηση και οι επιπτώσεις λόγω κλιματικής αλλαγής, καταστροφές οικοσυστημάτων θα δημιουργήσουν ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Το βλέπουμε άλλωστε και λόγω της προσφυγικής κρίσης και θα το ζήσουμε εντονότερα στο μέλλον.
Είναι πολλές οι μη κυβερνητικές οργανώσεις που έχουν προτείνει λύσεις ή βοηθούν με διάφορους τρόπους, αν όμως δεν υπάρξει πραγματική πολιτική βούληση , δεν υπάρξει ένα ολοκληρωμένο σχέδιο που να αφορά όλους τους ανθρώπους της γης, δύσκολα θα διορθωθούν οι συνθήκες διαβίωσης.
Σε μια ελεύθερη-ανεξέλεγκτη αγορά η εκμετάλλευση των φτωχότερων στρωμάτων προς όφελος των πλουσιότερων ήταν πάντα η κυρίαρχη πολιτική των ισχυρότερων, αδιαφορώντας για συνθήκες εργασίας και περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Οι ιδιωτικές πρωτοβουλίες σε αρκετές περιπτώσεις έχουν κινηθεί προς την σωστή κατεύθυνση και έχουν βοηθήσει στην οργάνωση, αλλά και πάλι δεν φτάνει αν δεν κινηθούν τα νήματα από τους ισχυρούς.
Το 1940 δημιουργήθηκαν στις ΗΠΑ οργανώσεις για να βοηθήσουν μικροπαραγωγούς γαι μια δίκαιη πληρωμή των προιόντων τους που κάλυπταν και το κόστος παραγωγής. Το κίνημα το 1970 μεταδόθηκε στη Γερμανία και σήμερα είναι γνωστό με το όνομα ΄΄Fairtrade International“. Ίσως θα έχετε παρατηρήσει προϊόντα με ετικέτα Fairtrade..
Τα προϊόντα πρέπει να πληρούν ορισμένα κριτήρια για να μπορούν να φέρουν τη σφραγίδα Fairtrade. Αυτό περιλαμβάνει, για παράδειγμα, την παραίτηση από την παιδική εργασία και τη συμμόρφωση με τις ρυθμιζόμενες συνθήκες εργασίας για όλους όσους εμπλέκονται στη διαδικασία παραγωγής, ενώ βοηθά τους παραγωγούς να εξασφαλίσουν ένα ικανοποιητικό εισόδημα ενεξάρτητα από τις διακυμάνσεις των τιμών.
Όπως είπαμε, η βούληση αρκετών ανθρώπων και μέσω οργανώσεων είναι αξιέπαινη, όμως χρειάζονται περισσότερες προσπάθειες για να εξαληφθεί η ακραία φτώχεια!
Ο καθένας μπορεί να βάλει το λιθαράκι του!
Καμιά φορά μου φαίνεται πως ό,τι δίνουν οι πλούσιοι δεν τον κάνουν από συμπόνια, αγάπη, αλληλεγγγύη αλλά από οίκτο. Γι΄ αυτό πιστεύω πως η ιδεολογία της φιλανθρωπίας δολοφονεί την κοινωνία. Μετατρέπει τους ανθρώπους σε δούλους και ελεήμονες. Για μένα θα έπρεπε όλοι οι άνθρωποι να έχουν πρόσβαση σε μια ικανοποιητική ποιότητα ζωής χωρίς να στηρίζονται στην δική μας ελεημοσύνη. Και μη μου πείτε που θα βρούν τα χρήματα? Ας τα πάρουν από το 1% του πληθυσμού που έχει συγκεντρώσει περισσότερα από όσα έχει το 99% του παγκόσμιου πληθυσμού.
Όπως έχω ξαναπεί η φιλανθρωπία για να υπάρχει, χρειάζεται να υπάρχουν θύματα.
Θύματα υπάρχουν, όταν υπάρχει δυστυχία.
Δυστυχία υπάρχει, όταν υπάρχουν αθλιότητες.
Αθλιότητες υπάρχουν όταν υπάρχει παρακμή.
Ζούμε σε έναν φαύλο ατέρμονο κύκλο και κάπως έτσι θα συνεχίζεται η ζωή σε τούτον τον πλανήτη..