Συμμετοχική δημοκρατία

Σχολιάζει ο Απόστολος Πουτουλούδης

Συνεχίζουμε στο ίδιο πολωτικό κλίμα, λες και δεν πέρασε μια μέρα από τότε!

Κοντεύουν τέσσερα χρόνια από το περίφημο εκείνο δημοψήφισμα.
Τη θέση μου την γνωρίζατε. Δεν ήταν κρυφή άλλωστε, εφόσον είχα ανταλλάξει και κάποιους δημόσιους διαλόγους στο διαδίκτυο. Η αντιπαράθεση απόψεων είναι μια υγιής διαδικασία που μας οδηγεί να δούμε και να εξετάσουμε ζητήματα που αφορούν όλους μας. Μακριά από κάθε είδους κομματικής δέσμευσης, μπορούσα και μπορώ να εκφράζομαι ελεύθερα. Δεν χρωστούσα και δεν χρωστάω σε κανέναν. Το μόνο που με ενδιεφερε/ει, ήταν η χώρα μου να βρει τρόπους να βγεί απο το αδιέξοδο. Δυστυχώς, το πολωτικό και διχαστικό κλίμα που επικρατούσε εκείνη την εποχή,  δεν άφηνε περιθώρια αναζήτησης μιας λύσης που θα εξασφάλιζε την ομαλότητα και την μετάβαση σε μια διαφορετική Ελλάδα. Νοοτροπίες και εμμονές του παρελθόντος από το πολιτικό μας σύστημα και οι διεθνείς πιέσεις δεν άφηναν τέτοια περιθώρια.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένος πως τα δημοψηφίσματα, όχι μόνο το δικό μας, θα είχαν μια διαφορετική έκβαση αν γινόταν λίγο αργότερα. Ο χρόνος βοηθάει να σκεφτούμε και να πράξουμε καλύτερα. Γνωρίζουμε πολύ καλά, πως χειραγωγείτε ο ανθρώπινος νούς. Ο φανατισμός και η δημαγωγία εκ μέρους των πολιτικών και άλλων παραγόντων, οδηγούν τους ψηφοφόρους "οπαδούς" εκεί που θέλουν.
Με την πρώτη εκτίμηση, εφόσον ο λαός αποφάσισε, θα έπρεπε, όποιο κι αν ήταν το αποτελέσμα, ακόμη και αν μας οδηγούσε σε λάθος και ματωμένα μονοπάτια, οφείλαμε να το σεβαστούμε. Στην ουσία περιφρονηθήκε η ετυμηγορία του ελληνικού λαού, άρα και η δημοκρατία στην ουσία.
Είναι όμως έτσι? Είναι αρκετοί που ισχυρίζονται, πως τα δημοψηφίσματα εθνικού χαρακτήρα δίνουν μια ψευδαίσθηση συμμετοχής. Ίσως λένε να είναι χρήσιμα σε τοπικά προβλήματα, όμως ενισχύουν τον λαϊκισμό σε εθνικά θέματα, καθώς δεν προηγούνται ουσιαστικοί διάλογοι για την διαμόρφωση μια σωστής επιλογής. 

Οι επιθυμίες της κοινής γνώμης είναι δυνατόν να μην συμβαδίζουν με τα συμφέροντα μας, λόγω παραπληροφόρησης ή ψυχολογικής φόρτισης, ιδίως σε εθνικά ζητήματα.

Είμαι από τους ανθρώπους, που πιστεύουν, πως το διαδίκτυο μπορεί να δώσει λύσεις και να ενισχύει τη συμμετοχική δημοκρατία. Πιστεύω είναι ένας καλός τρόπος σήμερα, να μας σηκώσει από τους καναπέδες, να μας οδηγήσει να αναλάβουμε πρωτοβουλίες, να αλλάξουμε καταστάσεις, να πετύχουμε τα δίκαια μας.
Δεν γίνονται όλα από μόνα τους. Πρέπει και εμείς, οι πολίτες να γίνουμε ενεργοί και να αναλάβουμε πρωτοβουλίες. 

Ας πούμε ένα παράδειγμα που αφορά την τοπική κοινωνία. Θέλετε στην πόλη σας ο δήμαρχος να αναλάβει μια πρωτοβουλία, π.χ για την απαγόρευση του τσιγάρου σε χώρους ψυχαγωγίας, εστίασης και δεν γίνεται τίποτα, ενώ το αποσαφηνίζει ο νόμος. Τι θα κάνετε? Θα βγείτε στούς δρόμους και θα αρχίσετε να φωνάζετε? Άδικος κόπος! Διαδικτυακά οργανώστε ένα δημοψήφισμα. Βλέπετε τα αποτελέσματα (θα είναι σίγουρα κατά του καπνίσματος) και αναγκάστε τον δήμαρχο να οργανώσει με τους τοπικούς φορείς μια συγκέντρωση, να ληφθούν κάποιες δεσμεύσεις. Δεν είναι και αυτή η μέθοδος, ένα δείγμα συμμετοχικής δημοκρατίας? Είναι παράλογο να ζητάμε από τους άλλους να συμπεριφέρονται σωστά και εμείς να μην κάνουμε τα αυτονόητα. Άκουσα πως ο δήμαρχος στα Τρίκαλα το κατάφερε. Δεν χρειάστηκε βέβαια δημοψήφισμα. 

Είναι ένα όπλο κατά των δημαγωγών και ανεποτελεσματικών ανθρώπων της εξουσίας. Υπάρχουν βέβαια και άλλα μέσα, αλλά χρειάζεται χρόνο και επιμονή.

Τι έχει αλλάξει απο τότε? Το πολωτικό κλίμα συνεχίζεται. Ένα εθνικό θέμα έρχεται και σήμερα να διχάσει τους πολίτες. Θα ακουστούν διάφορες απόψεις απο πολιτικούς και  ακαδημαϊκούς κύκλους, ακόμη και από εμάς. Η Πολιτεία οφείλει να ακούει τον λαό και να μην τον διχάζει, να τον πληροφορεί και να εξετάζει όλες τις παραμέτρους σε κλίμα ομοψυχίας. Έτσι λειτουργεί η δημοκρατία. Βασίζεται σε αρχές και σέβεται τα διακαιώματα του πολίτη, αλλά και αντιδρά όταν κινδυνεύει. 

Κοντεύω να γεράσω και μέχρι τώρα δεν είδα μια εθνική στρατηγική γραμμή για την παιδεία, την εξωτερική πολιτική, την ανάπτυξη. Ο καθενας στον δικό του κόσμο. Το κράτος δικαίου το ορίζει ο καθένας όπως θέλει, ανάλογα με το πόσο αριστερός ή πόσο δεξιός νιώθει.Υπάρχουν βέβαια και αστάθμητοι παράγοντες, όπως είναι σε περιόδους κρίσης. Εκεί την απόφαση την παίρνει ο ηγέτης. Αν πετύχουμε κάποιον χαρισματικό, έχει καλώς! Αν όχι, κοιτάμε ψηλά!

Ας πούμε και δυο λόγια το οικοδόμημα που μας στεγάζει όλους.

Εκατομμύρια νεκρούς άφησαν δυο παγκόσμιοι πόλεμοι. Με χίλια βάσανα οικοδομήθηκε μια κοινή Ευρώπη που είχε ένα όραμα. Ποτέ ξανά πολέμος! Ελευθερία, πρόοδο, συνεργασία και αλληλεγγύη μεταξύ των λαών ήταν το σύνθημα!
Εύλογα θα αναρωτηθείτε, αν έχει πετύχει τους στόχους της?
Πιστεύω πως όχι!
Η Ευρώπη ολοένα και απομακρύνετε απο τους στόχους της. Λαϊκισμός και εθνικισμός δυσκολεύουν την πορεία της.
Ταυτόχρονα, οι ανεξέλεγτες προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές, έφεραν διάφορα προβλήματα, που άρχισε το ευρωπαικό οικοδόμημα να κλυδωνίζεται. Οι χώρες του βορρά, όπως είναι η Γερμανία, δεν έχει πρόβλημα προς το παρόν να ενσωματώσει στους κόλπους της μετανάστες και πρόσφυγες. Χρειάζεται εργάτες σε πολλούς τομείς και λόγω υπογεννητικότητας θα ενισχύσει την οικονομία της, άσχετα αν αντιδρούν ακραίοι κύκλοι. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι θα αγοράσουν σπίτια, θα καταναλώσουν και θα στηρίξουν το ασφαλιστικό της σύστημα, την ανάπτυξη. Αντιθέτως εμείς απομακρυνόμαστε από την προοπτική της ανάπτυξης, όσο αδειάζει πληθυσμιακά η χώρα.
Δεν είμαι ειδικός να προτείνω λύσεις. Προβληματίζομαι όμως, που θα οδηγηθούμε?  Με ένα τραπεζικό σύστημα που ακόμη βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού και μια κοινωνία που έχει στραγγίξει απο την υπερφορολόγηση, δύσκολα εκτιμώ, θα μπορέσουμε να επανέλθουμε αν δεν αλλάξουν δραματικά κάποιες καταστάσεις.
Η Ευρώπη οφείλει να προβάλει ένα καινούργιο σχέδιο λειτουργίας, να αμβλύνει τις ανισότητες μεταξύ Βορρά και Νότου. Να δημιουργήσει επιτέλους μια αμυντική- στρατιωτική συνεργασία για τυχόν εξωτερικούς κινδύνους..
Εμείς πάλι! Να απομακρύνουμε τους κόλακες και τους δημαγωγούς από την πολιτική. Χρειαζόμαστε πολιτικούς με όραμα! Πάνω από όλα ανθρώπους! Τα υπόλοιπα τα βρίσκουμε!