Χάσμα των γενεών..

     Του  Απόστολου Πουτουλούδη             
Φανταστείτε έναν ογδοντάρη, να ξυπνάει σε μια ονειρεμένη παραλία, να ξεκινάει τη μέρα του με τζόκινγκ, να συνεχίζει με σάουνα και το απογευματάκι να απολαμβάνει ένα πλούσιο μενού με ασιατικές λιχουδιές.
Φανταστείτε τώρα έναν νέο, να αναζητά δουλειά ή να δουλεύει με έναν πενιχρό μισθό, να πηγαίνει στο σπίτι εξουθενωμένος, να τον γκρινιάζει η μάνα του, να τρώει ένα λιτό γεύμα, και με τις εισφορές του μίζερου μισθού του, να καλύπτει τις εκάστοτε απολαύσεις των συνταξιούχων. Πως νιώθει;
Δεν μιλάμε φυσικά για γενικό κανόνα, αλλά δυστυχώς υπήρχε, τουλάχιστον ως όραμα, από τη λεγόμενη γενιά των “baby boom“, να έχει υψηλό βιοτικό επίπεδο.
Τι περιμένετε να γίνει με τέτοιες ανισότητες;
Ερωτήματα, ανησυχίες, προβλέψεις. Με διαφορετική προσέγγιση ο καθένας μας, επιχειρούμε επιγραμματικά να δώσουμε απαντήσεις με τον φίλο μου, Γιάννη Αρβανιτάκη σε ένα κρίσιμο κοινωνικό ζήτημα, το χάσμα των γενεών και να εκφράσουμε τις ανησυχίες μας.Το θέμα ανεξάντλητο, αλλά πάντα σημαντικό! Το θέμα σχολιάζει επίσης ο φίλος μας, Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης

Μιλώντας για το χάσμα γενεών, κατ΄ αρχάς πρέπει να το ορίσουμε ως έννοια.
Χάσμα κατά τη γνώμη μου, είναι κάτι που το χωρίζει η άβυσσος.
Αν δεν υπάρχει άβυσσος, αδιέξοδο ή μεγάλες χαώδεις διαφορές μεταξύ γενεών, ίσως δεν πρέπει να μας αποσχολεί ιδιαίτερα, γιατί δεν ορίζεται μόνο με τις διαφορετικές αντιλήψεις.
Το χάσμα δημιουργείται απο την αντιμετώπιση των νέων απο την εκάστοτε εξουσία (αναξιοκρατία, υποκρισία, καταπίεση, αδικία, ανεργία)... Όταν υπάρχει κοινωνικός αποκλεισμός, όταν δεν μοιράζονται τα ίδια δικαιώματα..Και, ναι!.. Τότε δημιουργείτε χάσμα! ..Και δεν χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση να το διαπιστώσουμε.
Ας ξεκινήσουμε πρώτα, απο τις οικογενειακές – κοινωνικές σχέσεις στις δικές μας κοινωνίες.
Στη σημερινή εποχή οι άνθρωποι, μπορούν να συνεννοούνται πολύ καλύτερα σε σύγκριση με το παρελθόν και οι διαφορετικές πεποιθήσεις - αντιλήψεις δεν εγκυμονούν κινδύνους. Οι κοινωνίες ως επι το πλείστον στην ΕΕ δεν είναι αυταρχικές, ούτε ακολουθείται το αυστηρά δομημένο σύστημα ιεραρχίας στην οικογένεια. Τα προβλήματα συζητιούνται και οι αποφάσεις παίρνονται απο κοινού.

Πολλά χρειάζεται να διαχειριστούμε, πολλά να διορθώσουμε, αλλά αξίζει να προχωρήσουμε μαζί.
Οι διαφορετικές αντιλήψεις, δεν είναι κάτι που πρέπει να μας φοφίζει, πάντα υπήρχαν. Αν έχουμε διάθεση επικοινωνίας, πάνω σε βασικές αξίες που έχουν διαμορφωθεί με το πέρασμα του χρόνου, δεν πρέπει να ανησυχούμε.
Το μόνο που μένει, είναι να βρούμε τρόπους συνεννόησης, να γεφυρώσουμε το λεγόμενο “χάσμα” μεταξύ γενεών.
Για να γίνει κάτι τέτοιο, απαιτείται ειλικρινής διάλογος, με σεβασμό και πνεύμα κατανόησης, πρωτίστως απο τη πλευρά μας.
Στην ηλικία που βρισκόμαστε κι εφόσον έχουμε περάσει και εμείς από τη νεότητα, με πολύ καλύτερα βιώματα από τους δικούς μας γονείς, χωρίς να ζήσουμε φρικτούς πολέμους και εφόσον αποκτήσαμε μια σχετική πείρα και γνώση, πιστεύω ότι μπορούμε να πετύχουμε τη συννενόηση.
Το ερώτημα λοιπόν τίθεται, πως θα το πετύχουμε;
Κανόνας 1ος..Συζήτηση επί της αρχής. Στοχευμένη συζήτηση για να καταλήξουμε στο αποτέλεσμα.  Χωρίς περιττολογίες, ευτελισμούς, διάθεση συγκρούσεων και προπάντων αλληλοσεβασμός. 

Κανόνας 2ος..Η αλήθεια βρίσκεται κάπου στη μέση. Κανένας δεν είναι παντογνώστης. Αναζήτηση και αξιολόγηση.
Κανόνας 3ος.. Ο ουσιαστικός διάλογος απαιτεί κανόνες και γνώση (κατάλληλοι άνθρωποι, γνώστες του αντικειμένου).
Αν όμως οι ίδιοι μας, δεν έχουμε την διάθεση να ξεφύγουμε απο προκαταλήψεις, κοινωνικά στερεότυπα και με μισαλλοδοξία και χλευασμό αντιμετωπίζουμε τους συνομιλητές μας, τότε είναι δώρον άδωρον να συνεχίσουμε.
Οι κοινωνίες όπως γνωρίζουμε δεν μένουν στάσιμες, αλλά μεταβάλλονται. Περνούμε, όπως το έχω πεί αρκετές φορές, απο τις κλειστές κοινωνίες στις ανοιχτές και πολλά αλλάζουν. Το ίδιο είναι και ο τρόπος σκέψης.

Ξεκινώντας απο κοινές - απλές διαπιστώσεις θέτουμε τις προϋποποθέσεις για τον ουσιαστικό διάλογο. Είναι κάτι που επιδιώκουν στο σύνολο τους οι νέοι. Και δεν χρειάζεται να μένουμε σε μεμονωμένες περιπτώσεις, αλλά να κοιτάμε τη συλλογική βούληση.

Ας μης επιμένουμε λοιπόν σε προκαταλήψεις, δογματισμούς, αδικίες και κοινωνικά στερότυπα. Είναι κάτι που απεχθάνονται και οι νέοι.
Συμπέρασμα: Nα αφουγκραζόμαστε τους νέους ανθρώπους.
Εκείνο που διαπιστώνω, είναι πως οι περισσότεροι νέοι και μορφωμένοι είναι και σε τεχνογνωσία μας ξεπερνούν. Το μόνο που τους λείπει είναι η πείρα.
Έχουμε να μάθουμε πολλά απο τους ίδιους, αλλά σίγουρα και εμείς έχουμε, ακόμη πολλά να δώσουμε.
Αναφορές με περίσσια ακρότητα και φανατισμό σε ό,τι μας οδηγεί σε αδιέξοδο, δεν χρειάζονται!
Κάπως έτσι, κατά την ταπεινή μου γνώμη, γίνονται καλύτερες οι κοινωνίες. Μόνο αν επενδύσουμε στη συνεργασία!
Ας πάρουμε μερικά παραδείγματα. Το εκπαιδευτικό σύστημα. Εφόσον οι περισσότεροι αναγνωρίζουμε πως πρέπει να γίνει πιο δίκαιο και ουσιαστικό, γιατί καθυστερούμε; Να λοιπόν μια αφετηρία να συνεργασούν οι εκπαιδευτικοι, οι μαθητές και οι γονείς!
Ένα άλλο παράδειγμα, ο πολιτιστικός πλουραλισμός.
Τα προβλήματα που προκύπτουν εξαιτίας της συνύπαρξης ανθρώπων με πολιτιστικές διαφορετικότητες. Τι είναι αυτό που μας φοβίζει; Ποια είναι η γνώμη των νέων απέναντι στον πολιτιστικό πλουραλισμό;
Ποιος μπορεί να εμποδίσει τους νέους να αλλάξουν αντιλήψεις ή να διατηρήσουν μια συγκεκριμένη ομοιομορφία;
Σε συζητήσεις με το γιο μου, διαπιστώνω, όλα όσα απασχολούν εμάς, στα δικά τους μάτια θεωρούνται αρκετά αναχρονιστικά. Στην πλειοψηφεία των νέων, ο πολιτιστικός πλουραλισμός είναι η φυσιολογική εξέλιξη των κοινωνιών.
Διαφορετικά προβλήματα τους βασανίζουν. Φανταστείτε μου λέει την καινούργια γενιά που θα μας αντικαταστήσει εμάς.Τα παιδιά- καινοτόμα θα χρησιμοποιούν μια πληροφοριακή γλώσσα που δύσκολα θα την κατανοούμε. Δεν είναι σίγουρο αν τα παιδιά θα είναι περισσότερο ΄΄έξυπνα΄,΄μου λέει, αλλά όλη η γνώση που έχει αποκτηθεί και με τη βοήθεια της τεχνογνωσίας, θα δημιουργήσουν διαφορετικές κοινωνίες. Να ξεκαθαρίσω, ότι πάντα μιλάμε για τις λεγόμενες βιομηχανικές- αναπτυγμένες χώρες.
Ποιος είναι ο ρόλος ο δικός μας; Αν απαντούσα σύμφωνα με τις δικές μου αντιλήψεις, θα ΄λεγα, ο ρόλος μας είναι να προστατέψουμε τα ατομικά δικαιώματα του ανθρώπου, τις αξίες. Στην ουσία να περιφρουρήσουμε όλα όσα έχουν κατοχυρωθεί με νομοθεσίες και έχουν κατακτηθεί με αγώνες.
Ο ρόλος του διαλόγου και εδώ σημαντικός.
Τρίτο παράδειγμα, το συνταξιοδοτικό, ασφαλιστικό. Εδώ και αν δεν υπάρχουν προβλήματα...
Κι όμως, αυτό αφορά ρυθμίσεις, δίκαιο καταμερισμό εισφορών και αποδοχών. Μόνο έτσι θα υπάρξει κοινωνική ειρήνη και θα αποφύγουμε το ρίσκο μιας σύγκρουσης γενεών.
Να μην δημιουργήσουμε νέους μισθωτούς σκλάβους, που ο καθένας θα δουλεύει για κάποιον αντίστοιχο συνταξιούχο. Πως είναι δυνατόν κάποιος που βγαίνει σύνταξη 50 χρονών, να παίρνει πχ. 1500 ευρώ και ένας νέος που δουλεύει, 400 ευρώ; Που θα βρεθούν οι εφεδρείες νέων εργαζομένων, που θα συνεχίσουν να παρέχουν τις ανέσεις στους υπερήλικες; Ζητήματα, που θα έπρεπε να είχαν λυθεί προ καιρού.
Βλέπετε και η δική μου γενιά θα μακροημερεύει, μέχρι τα βαθειά γεράματα.. Ήδη οι  “baby boom“ (1946 -1964)  μόλις πάτησαν τα 70, άρχισαν  τις τρέλες, λες και ήταν εικοσάρηδες!...

Κάπου διάβασα.. Οι Νορβηγοί ναυπηγοί έχουν θησαυρίσει. Έχουν φτιάξει πλωτά παλάτια για συνταξιούχους με πάθος για νέες περιπέτειες.
Τέτοια ακούνε οι νέοι και αλληθωρίζουν! Και με το δίκαιο τους!
Βλέπουμε, ότι τα προβλήματα μεταξύ των απλών ανθρώπων, είναι εύκολο να ξεπεραστούν. Οι σημερινοί άνθρωποι, ανεξάρτητα απο την ηλικία, το μόνο που θέλουν, είναι να συνυπάρχουν αρμονικά και να έχουν τα ίδια δικαιώματα.Τίποτα παραπάνω!
Οι γενιές ηλικιακά έχουν λίγο μπερδευτεί. Παλαιότερα τα όρια ήταν περισσότερο διακριτά. Σήμερα, δύσκολα μπορείς να τα καθορίσεις.
Αν το καλοσκεφτούμε, μοιάζει το πρόβλημα περισσότερο υλικό.
Αν δεν αρθούν οι αδικίες, εύκολα θα περάσουμε απο το ΄΄υλικό χάσμα΄΄, στο χάσμα ιδεών , γλώσσας κλπ.,κι εκεί δεν υπάρχει επιστροφή. Η σύγκρουση γενεών θα είναι αναπόφευκτη. Το χάσμα μοιάζει αγεφύρωτο, γιατί πηγάζει από τις λεγόμενες εξουσίες. Υπάρχουν τεράστια χάσματα στην κατανομή του πλούτου στον σημερινό κόσμο. Όσο διάστημα, καθυστερούν να ρυθμίσουν τις αδικίες, που διασφαλίζουν την ισότητα και την αλληλεγγύη, τόσο πιο πολύ θα κοντεύει η μέρα που θα υπάρξει κοινωνική έκρηξη ή σύγκρουση γενεών. Χρειάζεται παγκόσμια αλληλεγγύη και ειρηνική διευθέτηση των διαφορών. Αλλά δυστυχώς μέχρι τώρα, δεν φαίνονται διατεθειμένοι να οικοδομήσουν στην ειρήνη.

Ένα άλλο λυπερό φαινόμενο, που πρέπει να μας ανησυχεί, είναι η άνοδος των ακροδεξιών κομμάτων στην Ευρώπη , αλλά και των ναζιστικών μορφωμάτων. Αν η πολιτεία δεν προστατέψει την δημοκρατία, όπως όφειλε να κάνει στην Ελλάδα, που θα οδηγηθούμε; Θα βλέπουμε συχνότερα ΄΄τύπους Χρυσής Αυγής΄΄ να καθορίζουν το μέλλον μας. Το σύνολο των νέων δεν υιοθετούν τέτοιες αναχρονιστικές- ρατσιστικές αντιλήψεις. Εμείς τι κάνουμε γι΄αυτό;
Αν μην μείνουμε απαθείς στα προβλήματα που απασχολούν τα παιδιά μας!
Η κάθε γενιά, έχει καθήκον να εξασφαλίζει την βιωσιμότητα της επόμενης.
Ίσως οι νέες γενιές, να μας οδηγήσουν κάποτε, στην ουσιαστική συνύπαρξη των ανθρώπων και γεφυρωθούν οι διαφορές μας. Προσδοκούμε και ελπίζουμε!

Για επιμέρους τοποθετήσεις και σκέψεις επί του θέματος, παραθέτω τον σύνδεσμο του φίλου μου, Γιάννη Αρβανιτάκη.

http://iarvan-hellas.blogspot.de/2017/04/blog-post.html#more

Σχολιάζει επίσης ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης                            

Σε κάποιο βαθμό, ωστόσο, θεωρώ πως είναι άλλη μία -απ' τις εξοργιστικά πολλές- τεχνητές διαιρέσεις του ενιαίου κοινωνικού σώματος εις βάρος πάντα των ίδιων και της ευημερίας τους. Γιατί οι ανισότητες υπάρχουν και δυστυχώς μεγενθύνονται δραματικά, όμως δε βρίσκονται στις ''πολυτέλειες'' που απολαμβάνουν απόμαχοι της εργασίας , σε αντίθεση με τις πενιχρές απολαβές των νέων εργαζομένων. Βρίσκονται στον πλούτο που συγκεντρώνεται στα χέρια όλο και λιγότερων ανθρώπων, και με τις ευλογίες ενός αδίστακτα άδικου συστήματος δεν τίθεται στην αυτονόητη διαδικασία της απόδοσης κοινωνικού μερίσματος. Αυτό αποτελεί κλοπή προς τις επόμενες γενιές και είμαστε υπεύθυνοι που το επιτρέπουμε, ίσως γιατί κοντόφθαλμα εξαγοράζεται η συνείδησή μας απο μια - διαρκώς φθίνουσα - οικονομική ευμάρεια και κοινωνική γαλήνη. Πρόσφατα η κυβέρνηση του Παναμά, αρνήθηκε την αποστολή στοιχείων που αφορούν καταθέσεις ελλήνων πολιτών, με εξαίρεση ίσως προσώπων σε δημόσια αξιώματα, με την αιτιολογία πως δε στοιχειοθετείται στη χώρα τους το αδίκημα της φοροδιαφυγής για να το πράξουν. Αν κατά πάσα αλλά αδιάφορη πιθανότητα, στοιχειοθετείται αυτό στη χώρα μας και κάθε χώρα της ανεπτυγμένης δύσης και δεν κάνουμε κάτι σύντομα γι' αυτό, είμαστε συνένοχοι στην κλοπή του πλούτου που δημιουργήθηκε με μόχθο και απίστευτη τεχνολογική πρόοδο για να τον κληρονομήσουν οι γενιές που ακολουθούν. Απο προσωπική ιδιοσυγκρασία, θα ήμουν επίσης υπέρμαχος της σύγκρουσης των νέων με όλα αυτά που εμείς κι οι προηγούμενοι εκπροσωπούμε, αρκεί να ήταν σαφής ο στόχος και απόλυτα διακριτή η βαρβαρότητα απ' την πορεία προς τον πολιτισμό.