Lackybreak... Στη δική μας γειτονιά: Αναμνήσεις .. Χιονάδες Έβρου

Αφιέρωμα στο χωριό μου... Χιονάδες Έβρου
Οι αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων μας ακολουθούν για όλη μας τη ζωή.

Συχνά ζωντανεύουν στη μνήμη μου εικόνες από το πατρικό σπίτι, τον τόπο που πρωτοπερπάτησα , μεγάλωσα, γέλασα, ένιωσα το πρώτο καρδιοχτύπι και πάντα, όταν τις νοσταλγώ, αφήνουν ένα γλυκό άρωμα συναισθημάτων.
Φαντάζομαι το ίδιο θα νιώθετε όλοι σας!
Τα παιδιά της δεκαετίας του 60 και 70 αν και έζησαν χρόνια με αρκετές δυσκολίες, σε καμιά περίπτωση δεν θα μπορούσαμε να συγκρίνουμε με τα φτωχότερα και τα σκληρότερα χρόνια των γονιών μας.
Πως ήταν όμως εκείνη η εποχή, από το 1960 και μετά?

Ήταν η εποχή, που άφησε ανεξίτηλα τα σημάδια στην ψυχή μας η μετανάστευση των γονιών μας στις λεγόμενες ΄΄αναπτυσόμενες χώρες΄΄. Οι περισσότεροι, λόγω και των πολλών δυσκολιών που συναντούσαν στους καινούργιους τόπους, άφηναν για χρόνια τα παιδιά τους, στους δικούς τους γονείς να τα μεγαλώσουν.

Ας θυμηθούμε όμως μερικές από τις καθημερινές συνήθεις της εποχής εκείνης.

Προλάβαμε τον καιρό, που το σαπούνι (μούργα- κατακάθια ελαίων ή σταχτόνερο- αλισίβα) δεν πουλιόταν στα Σούπερ-Μάρκετ. Φρούτα υπήρχαν μόνο όταν καρποφορούσαν τα δένδρα και κρέας τα Χριστούγεννα, όταν σφάζαν το γκουτσινούδ΄ι΄, όπως αποκαλούσαμε το γρούν΄ι , τον χοίρο ντε...

Προλάβαμε την εποχή που λίγο στάρι ή αυγά ήταν η ανταλλαγή προιόντων με τον αμαξά - έμπορο. Απολαύσαμε το σερμπέτι (νερό και ζάχαρη). Ακούσαμε παραμύθια άγρια, για στοιχειά, φαντάσματα και δαίμονες.
Ζήσαμε την εποχή που οι αυλές των σπιτιών ήταν τόπος φιλοξενίας, πρίν υψωθούν μαντρότοιχοι και απομονώσουν τους ανθρώπους, και για παιχνίδι, τσιλίκι και κρυφτό..
Για μουσική, ό,τι μας τραγδούσαν οι ηλικιωμένοι. Για διασκέδαση, στην αρχή το ράδιο, αργότερα το Τζουκ-Μπόξ και κάπου κάπου η προβολή κάποιων ταινιών από τους ΄΄πολιτισμένους΄΄ της χούντας της περιόδου εκείνης και τα πανηγύρια.

Κάπου στο τέλος της δεκαετίας του 60, αντικρύσαμε τηλέφωνο και τηλεόραση και αυτά στο Καφενείο του χωριού. Θυμάμαι την γιαγιά μου να με πηγαίνει στην μπάμπω Κουτσιώ (Πουτουλούδη Χρυσώ), να δούμε τον ΄΄Άνθρωπο δίχως πρόσωπο΄΄ , την τηλεοπτική σειρά ΄΄θρίλερ΄΄, που παρουσίαζε η τότε ΕΙΡΤ και το περιβόητο ΛΟΥΝΑ ΠΑΡΚ
Προλάβαμε τα νυχτέρια και τα παιχνίδια των οικογενειών. Αγαπημένο τους ΄΄Quiz΄΄ ήταν ένα παιχνίδι εύρεσης οικογενειών.
Ποια οικογένεια κρυβόταν πίσω απο ΄΄συμβολικά πτηνά- ονόματα΄΄ που έδιναν στον καθένα.
Το παιχνίδι στο χωριό μου το λέγαν ΄΄Κουκουβάτσκες΄΄. Παιχνίδι που υπήρχε και σε άλλα χωριά, με διάφορες παραλλαγές ονομάτων.
Τους νεανίσκους τους αποκαλούσαν ΄΄Πετνιαρούδια΄΄ , λέξη βγαλμένη απο το Πετεινός..
Τις νεαρές τις αποκαλούσαν ΄΄πλαδούδες΄΄. Τον χήρο ΄΄Κουκουβάτσκο΄΄, την χήρα ΄΄Κουκουβάτσκα΄΄ και το ανδρόγυνο, ε ναί, ανδρόγυνο.

Στο Λιλή - Κωστή, σημερινό Σοφικό όπως μας περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τριανταφυλλάκης είχαν διαφορετικές ονομασίες. Ο ίδιος λέει: Στο χωριό μου, το βραδυνό quiz λεγόταν "χούχλος και χουχλίνα" και εννοούσαν το ανδρόγυνο. Οι βασικές πληροφορίες ήταν για παράδειγμα, χούχλος και χουχλίνα, μιά πλαδίτσα, δυό πιτνιαράκια(τα υποκοριστικά σε -ούδι είναι στη διάλεκτο των ντόπιων όπως εσείς), κι έπρεπε να βρείς την οικογένεια. Αν δεν την έβρισκες, η κατάληξη ήταν "θα σι βάλω σ'ένα βαρέλι κι τα γκουντουλ τα γκουντούλ θα σι πιράσου απ'του τάδι του ρέμα, θα σ'απουλίκου στουν κατήφουρου κι θα σι πάου θα σι πάου ως του τάααδε την αυλήηηη"(αποκαλύπτονταν ο γρίφος)... Παιχνίδι ανθρωπογεωγραφίας, που περιείχε και διάφορα κουτσομπολιά ή πειράγματα που ζωντάνευαν την αφήγηση...

Άλλη συνήθεια, που την είχαν τα αρραβωνιασμένα, ήταν να κουνουστίζουν (κουβεντιάζουν σε συντροφιές) στα σπίτια, να φτιάχνουν κάχτες (Ποπ- κορν) και χαλβάδες και να μασαλεύουν (Masal αημαίνει Παραμύθι)...
Σε αρκετούς ίσως φαίνονται αστεία όλα αυτά, αλλά έτσι ήταν εκείνα τα χρόνια και θα ήταν κρίμα στο όνομα κάποιας υποτιθέμενης ΄΄άνθρώπινης εξέλιξης΄΄ να τα ξεχνάμε.
Τι να πρωτο-θυμηθούμε!
Άγρια τα χρόνια της νιότης, αλλά συνάμα όμορφα, χαρούμενα, γεμάτα ζωή!
Μολονότι περάσαν τα χρόνια, σαν χθές μου φαίνονται όλα αυτά!
Και δεν θυμάμαι μόνο τα άψυχα πράγματα, αλλά και τους ανθρώπους που έφυγαν και άφησαν τη σφραγίδα πάνω μου!
Τυχεροί του κόσμου, θα τολμούσα να πω, εμείς που ζήσαμε και βιώσαμε εκείνη την εποχή. Είναι διαφορετικά να βιώνεις μια δυσκολία και διαφορετικά να ζείς την φρίκη συγκρούσεων- πολέμων.

Και για να δώσω και μια εύθυμη νότα στο όλο θέμα, ήμουν και ο πρώτος που απέκτησε παιδικό καρότσι στο χωριό, αλλά είναι θαύμα, το ότι ακόμα βρίσκομαι εν ζωή, καθώς, όπως μου διηγούνται κάτι πανούργα ξαδέλφια (Μπιτζέκας, Βουραζάνης), το αμολούσαν συχνά στις κατηφόρες για διασκέδαση, με εκείνους δεξιά και αριστερά να κρατούν μια υποτιθέμενη ισορροπία. Εφόσον ζώ, μπορώ και να τους συγχωρήσω.
Ζήσαμε όμως και πολύ κωμικοτραγικές καταστάσεις. Να φανταστείτε, κάποτε απέκτησα και εγώ εκ του εξωτερικού, πυτζαμούλες πολύχρωμες με βουλίτσες. Καμάρι η γιαγιά, καθώς νόμιζε ότι ήταν κουστουμάκι. Με στολίζει που λέτε και ντουγρού για την εκκλησιά και δώστου φωτογραφίες, να χαρούν οι γονείς στην ξενητιά...

Η ιστορία με τις πυτζαμούλες

Κάπως έτσι περνούσαμε εκείνα τα χρόνια.
Οι φωτογραφίες είναι απο φίλους και φίλες του χωριού και θέλω να τους ευχαριστήσω απ΄τα βάθη της καρδιάς μου!
Θα συμπληρώνω συνέχεια, για να συνοδεύουν τις αναμνήσεις όλων μας.
Γι΄αυτό και θα χαρώ ιδιαίτερα, αν κάποιοι - κάποιες απο εσάς, έχουν στη διάθεση τους φωτογραφικό υλικό ή έχουν να μας διηγηθούν ιστορίες, που θα μας συντροφεύουν για πάντα.
E-Mail a.putuludis@gmail.com
Χιονάδες λέγεται το χωριό μου και βρίσκεται στο νομό Έβρου.
Επι τουρκοκρατίας το ονόμαζαν ΄΄Καρλί΄΄ (ΚΑR σημαίνει χιόνι και KARLI χιονισμένος).

Ένα μικρό βίντεο με drone που τραβήχτηκε από τα παιδιά μας, αφιερωμένο σε όλους τους κατοίκους του χωριού μας, τους φίλους, σε όσους αγάπησαν τον τόπο μας. Όπου κι αν βρεθούμε η σκέψη μας θα γυρνάει στα μέρη που αγαπήσαμε, στα μέρη που πρωτοείδαμε το φως του ήλιου, κοντά σας.
Η μουσική και το τραγούδι είναι από το συγκρότημα του κ. Μπαρμπούδη Παναγιώτη.

https://www.youtube.com/watch?v=Z6GA-7O_YpU&t=10s

Το παρακάτω βίντεο μου το έστειλε ο Νίκος Δανογλίδης

https://www.youtube.com/watch?v=0z-t6j_1KTM&feature=youtu.be&fbclid=IwAR0EfvqDKsccOP_6YGOm4S7DNiC-a9HU54e2XOzZ-QGqn6AKawe84YewX6c

Χιονάδες, σε μια επίσκεψη το 2020
Χαρά όταν επιστρέφω στις ρίζες, στα σοκάκια που περπατήσαμε στα παιδικά μας χρόνια με τους φίλους, συνάμα και θλίψη όταν αντικρίζω σπιτικές γωνιές ερημωμένες. Σπίτια μισογκρεμισμένα, αυλές που χορτάριασαν. Οι μνήμες σήμερα επέστρεψαν σε εποχές που οι παιδικές φωνές ξεσήκωναν τον κόσμο, διάβηκαν την ανηφόρα προς το Δημοτικό Σχολείο, αντίκρυσαν κάποιους συμμαθητές , τους γειτόνους που μας άφησαν, τα καφενεία, την παλιά εκκλησιά, τους δασκάλους.
Η θλίψη δεν είναι μόνο για την ερήμωση της υπαίθρου, αλλά ακόμη και για εκείνα τα αστικά κέντρα που δεν δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για τους κατοίκους τους, τις κακοτεχνίες, τις υποδομές και πολλά άλλα. Πολλά τα αίτια της ερήμωσης της υπαίθρου. Δεν είναι η ώρα να τα συζητήσουμε, ούτε έχω τον χρόνο να γράψω περισσότερα. Θέλω απλώς να πω ένα μεγάλο ευχαριστώ σε όσους αγωνίζονται στην ύπαιθρο σε πείσμα των καιρών, όσους φροντίζουν τους γονείς μας και όσους αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας, όσους διατηρούν την παράδοση, όσους αγαπούν τον τόπο τους, όσους φροντίζουν για την ασφάλεια μας!
Τα χωριά μας θα συνεχίσουν να ερημώνουν, δύσκολα θα αλλάξουν οι συνθήκες. Τουλάχιστον ας μην αφήσουμε να ερημώσει και η ψυχή μας!

Φωτο- αναμνήσεις από το χθές και το σήμερα..

Μόλις πήρα, ακόμη μερικές φωτογραφίες, απο τον ξάδελφο μου, Βασίλη Βουραζάνη...
Όπως σας είπα, θα συνεχίσω το αφιέρωμα και ελπίζω στη συμμετοχή όλων σας...